Genel Cerrahi Nedir?
Genel cerrahi, oldukça geniş çalışma alanına sahip bir bölümdür. Bu bölümde, ilaç veya daha farklı tıbbi tedavi yöntemleri ile tedavi edilemeyen hastalıklarda, ameliyat ile birlikte organın onarılması veya sorunlu organın kesilip çıkarılması sağlanır. Genel cerrahinin onkoloji, endokrinoloji ve travmatoloji gibi bölümlerle ilişiği bulunur. Genel cerrahi işlemleri, daima alanında uzman olan doktorlar tarafından yapılan işlemlerdir.
Bu operasyonlarda anestezi uzmanları, hemşireler ve cerrahi teknisyenler, ilgili ekibin önemli parçaları arasındadır. Ameliyat öncesi ve sonrasındaki süreç ise hastaya en detaylı şekilde aktarılır. Genel cerrahi operasyonlarında aynı zamanda en gelişmiş teknolojik cihazlar kullanılmaktadır. Cerrahlar, bu alandaki gelişmiş cihazlarla birlikte ilgili sorunların çözümünü bulmaya çalışırlar.
Endoskopi Nedir?
Endoskopi, sindirim sistemi hastalıklarının incelenmesi konusundaki en önemli yöntemlerden biridir. Bu yöntem sayesinde hastalıkların tanı, takip ve tedavileri sağlanır. Birçok hastalığın erken teşhisi ve tedavisini mümkün kılan endoskopi, yaklaşık 40 yıldır var olan bir uygulamadır. Yine teknoloji geliştikçe, bu uygulama dahilinde kullanılan teknolojik cihazlarda da önemli değişimler meydana gelmektedir.
Bu yöntemde, endoskopi adı verilen bir cihaz kullanılmaktadır. Ucunda ışıklı küçük bir kamerası olan bu cihaz, hastanın yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı ve kalın bağırsağını kapsayan gastrointestinal sistemin incelenmesini sağlar. Zaten bu incelemeye de endoskopi adı verilmiştir.
Endoskopi sayesinde sindirim sistemi rahatsızlıklarına neden olan etkenler ortaya çıkarılır. Ayrıca bu yöntemin mide kanaması ve midede yer alan poliplerin alınmasında önemli bir tedavi aracı olduğunu da söyleyebiliriz. Öte yandan, endoskopinin “gastroskopi ve kolonoskopi” olarak ikiye ayrıldığını da ifade edebiliriz.
Şimdi ise endoskopinin kimlere uygulanabileceği konusunda fikir sahibi olalım. Şu kişilere endoskopi uygulanabilir;
- Mide ağrısı şikayeti olanlar
- Kansızlık problemi olanlar
- Yutma güçlüğü çekenler
- Mide ekşimesi olanlar
- Göğsünde yanma, inatçı bulantı ve kusma şikayetleri olanlar
- Ateş ve halsizlik durumları yaşayanlar
- Nedenini bilmediği bir şekilde kilo kaybı yaşayanlar
- Mide cerrahisi geçirmiş olan kişiler
- Daha önceleri endoskopi geçiren kişiler (kontrol amaçlı)
- Kahverengi şekilde kusanlar ve ağzından kan gelen kişiler
- Siyah dışkılama problemi olanlar
- Midesine hortum takılması sayesinde beslenebilen hastalar (mide kateteri yerleştirilmesi için)
- Uzun süre kabızlık şikayati olanlar
- Makat kısmında kanaması olanlar
- Ülseratif kolit ve Chron hastalarına
- Hazımsızlık problemi olanlar
- Bağırsak duvarı kısmında anormallikler olan hastalar
- Tomografi ve ilaçlı bağırsak ile mide filmi sonucunda şüpheli lezyonların görüldüğü hastalar (bu lezyonların parçalanması için)
İşte bu tip durumlar ve rahatsızlıklar, endoskopiyi mümkün kılmaktadır. Bu uygulamanın gerçekleşip de tamamlanma süresi ise kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Mesela kişinin yaşı, sağlık durumu, anksiyete düzeyi, işlemin uygulanış amacı, hekim deneyimi ve benzeri faktörler çok önemlidir. İşte tüm bunların işlem süresi dahilinde önemli bir belirleyici olduğunu söyleyebiliriz.
Kolonoskopi Nedir?
Endoskopik bir işlem olan kolonoskopi ise hem teşhis hem de tedavi için kullanılmaktadır. Bu işlem sayesinde kolon kanseri, bağırsak hastalıkları ve gastrointestinal hastalıklar ortaya çıkarılır. Özellikle de kolon kanserinin erken teşhisi ve tedavisi konusunda kolonoskopinin gerçekten de çok etkili olduğunu söylemek mümkündür.
Kolonoskopi işleminde kişinin kalın bağırsağı ve rektumu incelenmektedir. Bu uygulama sırasında kalın bağırsaktaki poliplerin çıkarıldığı ve laboratuvar ortamında incelenmek üzere dokusunun alındığı durumlar da yaşanabilir. Bu kolonoskopi işleminde, makattan girilir ve teşhis ile tedavi sağlanmaya çalışılır. Uç kısmında ışık ve kamerası olan esnek bir tüp kişinin bağırsağına gönderilir ve burada incelemeler gerçekleştirilir.
Kolonoskopi yönteminin tanımlanması tam olarak bu şekildeydi. Şimdi de bu önemli tedavinin tam olarak ne gibi durumlarda gerçekleştirildiğine bir göz atalım.
- Geçmeyen karın ağrıları
- Rektal kanama
- Kronik ishal
- Kolon kanseri
- Kronik kabızlık
- Nedeni açıklanamayan kansızlık durumları
- Anemi veya demir eksikliği
- Nedeni açıklanamayan ani kilo kayıpları
- Bağırsak kanseri taraması
- Polip kontrolü
Yalnızca uzmanlar tarafından gerçekleştirilebilen kolonoskopi işlemi, ortalama olarak 20 dakika ile 1 saat kadar sürmektedir. Ancak hastalara bu süreçte sedasyon ilaçlarının verildiğini de belirtmek isteriz. Bu tip durumlarda ise hastaların ilaç etkisinden kurtulması 1-2 saat arasında bir zamana uzayabilir. Ayrıca iyi bir görüntünün elde edilmesi için kişinin bağırsaklarına hava verilmektedir. İşte verilen bu havanın meydana getirdiği gaz ve şişkinliklerin tamamen kaybolması için de 1 ile 2 güne ihtiyaç duyulabilir.
Eğer siz de kolonoskopi yatıracak olursanız, bu süreçten sonra dikkat etmeniz gereken hususları sıralamak isteriz. Bu sıralama ise şu şekilde olabilir;
- Hasta, işlem sonrasında hastane ortamında 1 saat kadar dinlendirilmelidir.
- Hastanın yanında bir de refakatçi bulunmalıdır.
- Bu işlemin yapıldığı gün otomobil kullanılması tavsiye edilmez.
- Yine bu işlemle birlikte oluşan bağırsak gazlarının fazla rahatsız etmemesi için yürüyüşe çıkılması önemlidir.
- Ağır kaldırmak başta olmak üzere, sizi yoran tüm her şeyden bir süreliğine uzak durmalısınız.
- İşlem sonrasında dışkınızda bir miktar kan görülmesi gayet normal bir durumdur. Ancak bunun sürekli olarak devam etmesi durumunda yine hemen uzmanınıza danışmalısınız.
- Günlük yaşam düzeni için en az 24 saatin geçmesini beklemek gerekir.
Safra Kesesi Ameliyatı Nedir?
Safra kesesi ameliyatı, bir diğer adıyla kolesistektomi olarak da adlandırılmaktadır. Bu ameliyatla birlikte, karın kısmının sağ üst tarafında yer alan ve karaciğerin de hemen alt kısmındaki safra kesesi çıkarılır. Safra kesesi, karaciğer kısmında üretilen safra sıvısının depolandığı yerdir.
Sadece küçük bir komplikasyon riski taşıyan bu ameliyat yöntemi, oldukça iyi ve yaygın bir çalışmadır. Safra kesesi ameliyatında karın kısmının içini görmek için üzerine minik delikler açılır. İşte bu deliklerden gönderilen kameralı ve ışıklı cerrahi cihazlar, gerekli gözlemlemelerin yapılabilmesini sağlar. Tıp dilinde bu işleme laparoskopik kolesistektomi adı verilir.
Ayrıca bazı durumlarda safra kesesinin dışarıya çıkarabilmek için daha büyük bir kesiğin atılma zorunluluğunu içeren durumlar da mevcut olmaktadır. Buna ise açık kolesistektomi adı verilmiştir. Bu yöntem genelde aşırı obez olan kişilere, ağır safra kesesi hastalığı olanlara ve hamileliğinin son evrelerinde olan kişilere önerilir.
Elbette ki safra kesesi ameliyatının da yapılmasını gerektiren durumların mevcut olması gerekmekedir. Mesele safra kesesi taşlarınız semptomlara sebebiyet vermiyorsa, ameliyat olmanıza gerek yoktur. Eğer safra kanallarınızdan birine safra taşı girerse veya safra yolunuz tıkanırsa, işte o zaman safra kesesi ameliyatı olmanız icab edebilmektedir.
Safra kanallarınız tıkanırsa, şiddetli karın ağrısı şikayetleriniz meydana gelebilir. Eğer safra kesesi taşlarının oluşturduğu durumlar tedavi ile düzeltilmezse, çok önemli sorunlar meydana gelebilir. Safra kesesi taşlarının meydana getirdiği sorunların tamamen önüne geçmek için genelde safra kesesi ameliyatı uygulanmaktadır. Doktorlar, aşağıdaki durumlarda kolesistektomi, yani safra kesesi ameliyatını önerebilir.
- Kolelitiazis; safra kesesi kısmında taş oluşması
- Büyük safra kesesi polipleri
- Koledokolitiazis; safra kanalında yer alan safra taşları
- Kolesistit; safra kesesi iltihabı
- Pankreatit; safra kesesi taşlarının neden olduğu pankreas iltihabı
Doktorunuz, safra kesesi ameliyatı yapıp yapmayacağına karar vermeden önce size birkaç test uygulayacaktır. Bu testleri de şu şekilde sıralayabiliriz;
- Ultrason
- Kan testi
- Tıkalı kanalları görüntülemek için MR taraması
- Ultrasonografi